Rannsóknastofa í norðurslóðarétti
Á vegum rannsóknastofu í norðurslóðarétti eru stundaðar rannsóknir á lagalegum þáttum norðurslóða. Rannsóknastofan er þverfræðileg og leitast í störfum sínum við að eiga samstarf við aðrar fræðigreinar, þar á meðal hagfræði.
Stjórn rannsóknastofunnar skipa :
- Eyvindur G. Gunnarsson, prófessor, forstöðumaður
- Aðalheiður Jóhannsdóttir, prófessor
- Ása Ólafsdóttir, prófessor
- Friðrik Árni Friðriksson Hirst, framkvæmdastjóri Lagastofnunar
- Stefán Már Stefánsson, prófessor emeritus
Árið 2016 hlutu Lagadeild og Hagfræðistofnun Háskóla Íslands styrk til sameiginlegs rannsóknarverkefnis um innviði og atvinnustarfsemi á norðurslóðum. Aðalstyrkur verkefnisins var veittur á fjárlögum ársins 2016 en einnig hlaut verkefnið styrk úr Rannsóknasjóði Viðskiptaráðs Íslands sama ár. Lögfræðihluti verkefnisins færðist til rannsóknastofu í norðurslóðarétti við stofnun stofunnar í júní 2017.
Rannsóknarverkefnið snýr að laga- og rekstrarumhverfi hafna landsins og tengslum þeirra við stefnumörkun Íslands á norðurslóðum. Ekki þarf að fjölyrða um mikilvægi hafna fyrir íslenskan efnahag og samfélag.
Hafnir eru lykilþáttur í samgöngukerfi landsins og ráðstöfunum til að vernda hafið gegn mengun og tryggja siglingaöryggi. Hafnir eru um leið veigamikið atriði í hagsmunagæslu Íslands á norðurslóðum og stefnumörkun á því sviði, en fyrirséð er að vöxtur verði í hafnarstarfsemi hér á landi samhliða auknum efnahagsumsvifum á norðurslóðum.
Slík hafnaruppbygging er þegar í burðarliðnum á vegum stjórnvalda og fjárfesta þar sem reynir á ýmsa þætti í regluverki hafnarstarfsemi. Meðal þeirra eru reglur um rekstrarform, eignarhald, gjaldtöku og skattskyldu hafna, sem og lagaskyldur hafna á sviði hafverndar og siglingaöryggis.
Tilgangur rannsóknarverkefnisins er að lýsa gildandi lagareglum um þessi atriði og leggja mat á hvort regluverkið leggi nægilega traustan grundvöll að þeirri uppbyggingu sem framundan er og hagsmunum Íslands í því sambandi.
